Όχι, δεν θα γράψω άρθρο για την Φουκοσίμα και τα ραδιενεργά απόβλητα, διότι έχουμε ενημερωθεί αρκετά για αυτό το τραγικό συμβάν από τα ΜΜΕ. Η ρύπανση, ορατή ή όχι, στην ξηρά, τον αέρα ή το νερό μπορεί να περιγραφτεί ως η εισαγωγή από τον άνθρωπο επικίνδυνων, βλαβερών ή και τοξικών ουσιών και υλικών που μειώνουν την ποιότητα του περιβάλλοντος (π.χ. αλλαγές σε φυσικοχημικές και βιολογικές παραμέτρους). Η ρύπανση μπορεί να είναι ενεργειακή (θερμική, ραδιενεργή), βιολογική, αισθητική, ηχητική και γενετική (με την εισαγωγή π.χ. γενετικά μεταλλαγμένων ειδών)
Θα ήθελα να τονίσω ότι οι έννοιες ρύπανση και μόλυνση χρησιμοποιούνται πολλές φορές με λάθος τρόπο, ποιο συγκεκριμένα, η μόλυνση είναι μια ειδική κατηγορία ρύπανσης, που οφείλεται σε μικροοργανισμούς (βακτήρια, πρωτόζωα κτλ) που καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες ή στη θάλασσα από βρώμικα νερά κατοικιών, νοσοκομεία, χώρους απόρριψης σκουπιδιών.
Επίσης, αρκετές φορές λέγεται λανθασμένα ραδιενεργή μόλυνση… αν και το σωστότερο θα ήταν να πούμε ραδιενεργή ρύπανση
Να ξέρουμε ότι εκτός από τις ανθρώπινες ρυπογόνες δραστηριότητες, η εισαγωγή ρυπογόνων ουσιών γίνεται και φυσικά, όπως π.χ. η φυσικής διαρροή του πετρελαίου από τα έγκατα της Γής, από την έκρηξη ηφαιστείων, καθώς επίσης και από φυσική ραδιενέργεια.
Αν και η ρύπανση που προκαλείται από αυτές τις διαδικασίες είναι ‘’φυσική’’, το πρόβλημα δημιουργείται κυρίως όταν ξεπερνούμε εμείς οι ίδιοι (ανθρώπινος παράγοντας – φυτοφάρμακα, τοξικά, πυρηνικά, ραδιενεργά και άλλα βιομηχανικά απόβλητα κτλ) τα όρια συγκέντρωσης αυτών των ουσιών αλλά και ορισμένων οργανισμών στο περιβάλλον.
Γράφει ο Ιωσήφ Μακρής
Βιολόγος – Ωκεανογράφος
Παραλίες, και οι αξιόλογες πρόσφατες προσπάθειες καθαρισμού
Έχουμε μπεί στην άνοιξη και σε λίγο καιρό, οι επισκέψεις μας στις παραλίες θα είναι αρκετά συχνές. Ας σεβαστούμε λοιπόν όλοι μας τις πρόσφατες και αξιόλογες προσπάθειες των εθελοντών και του δήμου που καθάρισαν τις παραλίες του νησιού. Ας φροντίσουμε όλοι να πετάμε τα σκουπίδια μας στον κάδο των απορριμμάτων και όχι όπου βρίσκουμε.
Το ίδιο ισχύει και για τα αποτσίγαρα μας! Το καλοκαίρι οι παραλίες είναι γεμάτες από αυτά, όσο και αν καθαρίζουμε εμείς και οι υπεύθυνοι, αν δεν αλλάξουμε τακτική και νοοτροπία το πρόβλημα θα παραμένει.
Αν δεν αλλάξουμε και εμείς οι ίδιοι νοοτροπία τα σκουπίδια – αποτσίγαρα θα είναι πάντα εκεί, δίπλα από το αντηλιακό, την πετσέτα και τον καταδυτικό μας εξοπλισμό.
Σίγουρα πολλά από τα σκουπίδια στις ακτές μας (τους χειμερινούς μήνες) προέρχονται από το ανοιχτό πέλαγος μέσω θαλάσσιων ρευμάτων και κυμάτων. Σαν χειμερινός κολυμβητής και ερασιτέχνης δύτης δεν παρατήρησα ποτέ κανένα από εμάς να αφήνει τα σκουπίδια του στην παραλία.
Επιπλέον, τα σκουπίδια στην παραλία, μεταφέρονται με τον άνεμο και τα θαλάσσια ρεύματα αρκετά μακριά από την ακτή προκαλώντας σοβαρό πρόβλημα στους θαλασσιούς οργανισμούς και στο περιβάλλον γενικότερα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που παρατηρούμε με αδρανές ύφος πλαστικές σακούλες να παρασύρονται από τον άνεμο μέσα στο πέλαγος.
Χιλιάδες ζώα χάνουνε την ζωή τους κάθε χρόνο (δελφίνια, χελώνες, φάλαινες), πολλά ζώα, όπως οι θαλάσσιες χελώνες καταπίνουν πλαστικές σακούλες διότι η τροφή τους μοιάζει με αυτές (μέδουσες). Ποιο συγκεκριμένα, οι πλαστικές σακούλες είναι μη βιοδιασπώμενες και χρειάζονται περίπου 1000 χρόνια για την διάσπαση τους.
ΟΙ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΧΤΟΔΟΧΙΑ
Επίσης, πρέπει να ξέρετε ότι το 45% των σκουπιδιών σχετίζονται με το κάπνισμα, τα αποτσίγαρα π.χ. έχουν τοξικές ουσίες (κάδμιο, αρσενικό και μόλυβδο). Τα φύλλα καπνού περιέχουν αρκετά αλκαλοειδή, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιαίτερα τοξικών αλκαλοειδών νικοτίνης. Η νικοτίνη στην καθαρή της μορφή είναι ένα ισχυρό εντομοκτόνο και ανάμεσα στα ποιο θανατηφόρα όλων των φυτικών προϊόντων.
Επιπλέον, το 95% των φίλτρων των τσιγάρων είναι κατασκευασμένα από ίνες οξικής κυτταρίνης, ένα πλαστικό πού αργεί να διαλυθεί (περίπου 5 χρόνια σε θαλασσινό νερό) με αποτέλεσμα και την έκχυση τοξικών ουσιών στο νερό, προκαλώντας τον θάνατο των οργανισμών λόγο και της ακούσιας κατάποσης. Επίσης αποτελεί αντιαισθητικό θέαμα για όλους, είναι ανάγκη να δίνουμε “ extra ’’ χρώμα στις παραλίες με “ extra ’’ αποτσιγαρο-σκουπίδα ?
ΚΑΘΑΡΟΙ ΒΥΘΟΙ
Θα ήθελα να επισημάνω ότι το καλοκαίρι υπάρχουν σκουπίδια σε διάφορους βυθούς πολυσύχναστων παραλιών, το φαινόμενο δεν είναι και τόσο δραματικό, ωστόσο το να παρατηρείς πλαστικές σακούλες, τενεκεδάκια, προφυλακτικά, πλαστικά μπουκάλια και γυάλινα μπουκάλια, και ότι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς, έ δεν είναι και το ποιο ωραίο θέαμα. Τα σκουπίδια αυτά μεταφέρονται από τον αέρα από την παραλία προς την θάλασσα και καταλήγουνε/συσσωρεύονται στους βυθούς.
Όσο και να το θέλουμε, το να κάνουμε εντατικούς υποβρύχιους καθαρισμούς μέσα στο καλοκαίρι είναι (ίσως) πρακτικά αδύνατον, ο λόγος είναι ότι το προσωπικό και οι δύτες των σχολών αυτόνομης κατάδυσης εργάζονται την καλοκαιρινή σεζόν σε καθημερινή βάση (καταδυτικός τουρισμός-εκδρομές) και δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος, δεν μιλάω ειρωνικά (για να μην γίνονται παρεξηγήσεις)
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Τι μπορεί όμως να γίνει για να μειώσουμε τα σκουπίδια και τα αποτσίγαρα μας στις παραλίες το καλοκαίρι ? Σίγουρα το να καπνίζουμε στις παραλίες είναι δικαίωμα του καθενός, αλλά τουλάχιστον, θα μπορείτε (όσοι καπνίζετε) να βάζετε τα αποτσίγαρα και την στάχτη σ ένα σταχτοδοχείο από αλουμινόχαρτο όπου μπορείτε εσείς οι ίδιοι να φτιάξετε στο σπίτι σας, και φεύγοντας απ την παραλία να το πετάξετε σ ένα κάδο απορριμμάτων.
Επίσης, μπορεί να δοθεί και ένα οπτικό ερέθισμα (?), με την τοποθέτηση π.χ. ειδικών πινακίδων σε κάθε παραλία, η οποίες θα απεικονίζουν δελφίνια, φώκιες, θαλάσσιες χελώνες και άλλους οργανισμούς που έχουν μπλεχτεί σε πλαστικά. Υπάρχουν φωτογραφίες από νεκρές φάλαινες όπου ο θάνατος τους προήλθε από την κατάποση πλαστικών και όχι μόνο, και όπως τόνισε και ένας γνωστός μου, επιστήμονας, ΄΄όλος ο πολιτισμός μας στο στομάχι τους! ΄΄. Υπάρχουν φωτογραφίες από νεκρές φώκιες και χελώνες οι οποίες μπλέχτηκαν σε αλιευτικά εργαλεία, πλαστικά κτλ …. Βλέποντας αυτές τις σοκαριστικές εικόνες σου προκαλούνται και τα ανάλογα ερεθίσματα και συναισθήματα.
Αν βέβαια οι εικόνες είναι σοκαρίστηκες για τους πολίτες, τότε μία απλή επισήμανση με σχετικές πληροφορίες περί σκουπιδιών και θαλάσσιων οργανισμών είναι μία εναλλακτική λύση.
Ο πλανήτης Γη είναι το μοναδικό μας σπίτι, ας σεβαστούμε αυτήν την σχετικά μικρή γαλάζια σφαίρα όσο μπορούμε. Και επαναλαμβάνω λοιπόν, ας σεβαστούμε όλοι μας τις πρόσφατες και αξιόλογες προσπάθειες των εθελοντών και του δήμου Ρόδου για τον πρόσφατο καθαρισμό των παραλιών. Ας φροντίσουμε να πετάμε τα σκουπίδια και τα αποτσίγαρα μας στον κάδο των απορριμμάτων και όχι όπου βρίσκουμε.
Ευχαριστώ
