Λίγο πριν σημειωθεί ο φονικός σεισμός της Κω – την περασμένη Παρασκευή – ο Ευθύμης Λέκκας είχε πέσει να κοιμηθεί χωρίς να απενεργοποιήσει – όπως συνηθίζει τα τελευταία χρόνια – το κινητό του και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Τριάντα ένα λεπτά μετά τη μία τα ξημερώματα – την ώρα που η Κως έτρεμε – τα SMS στο κινητό άρχισαν να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Το ίδιο και τα e-mail στον υπολογιστή.
Από την πρώτη πληροφόρηση που έφτασε από το ευρωπαϊκό, το αμερικανικό αλλά και το ελληνικό δίκτυο – με τα οποία είναι συνδεδεμένος 24 ώρες το 24ωρο – φάνηκε ότι τα πράγματα δεν ήταν καλά…
Δεν πέρασαν παρά μερικά λεπτά όταν δέχτηκε τα πρώτα τηλεφωνήματα από υπηρεσιακούς φορείς – αλλά και φίλους από τα Δωδεκάνησα. Τα τηλεφωνήματα απλώς επιβεβαίωσαν αυτό που από την πρώτη στιγμή έδειξαν οι μετρήσεις. Πως πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο σεισμό.
Σε λιγότερο από 10 λεπτά τηλεφώνησε στους αρμόδιους υπουργούς και στις πέντε τα ξημερώματα πετούσε με C-130 για την Κω.
Ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) είναι η ήρεμη δύναμη που εμφανίζεται έπειτα από κάθε σεισμό.
Το ότι δεν κινδυνολογεί δεν σημαίνει ότι εφησυχάζει. Μόνο ο ίδιος – και το στενό του περιβάλλον – ξέρει, και ξέρουν, την αγωνία που περνάει μέχρι να ησυχάσουν τα πράγματα.
Για την επόμενη μέρα της Κω θα ήθελε – όπως και πολλοί συνάδελφοί του – να υπήρχε μεγαλύτερη μετασεισμική εκτόνωση που σημαίνει μεγαλύτερο μετασεισμό – ή μετασεισμούς – προκειμένου να ηρεμήσει – κι άλλο – η μετασεισμική διέγερση.
Μέχρι στιγμής, ο μεγαλύτερος μετασεισμός είναι της τάξης των 4,8 βαθμών. «Ενας σεισμός 6,6 βαθμών μπορεί να δώσει μετασεισμό ακόμη και 5,5 βαθμών» λέει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Ο 60χρονος καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καρδίτσα.
Μια περιοχή, όπως του αρέσει να λέει, απ’ όπου κατάγονται οι περισσότεροι σεισμολόγοι στην Ελλάδα. Ο ίδιος ωστόσο προτίμησε να σπουδάσει Γεωλογία, γιατί τον ενδιαφέρει – πάνω απ’ όλα – να διερευνά τη γενεσιουργό αιτία των σεισμών.
Και επειδή ο σεισμός της περασμένης Παρασκευής μεγέθους 6,6 βαθμών σημειώθηκε στα χωρικά ύδατα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, υποστηρίζει πως οι δυο χώρες πρέπει να «ενώσουν το επιστημονικό τους δυναμικό, μια και επιστημονικά δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν».
Για τον Ευθύμη Λέκκα, ο σεισμός «είναι από τα πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα που αξίζει να διερευνηθεί γιατί κρύβει πολλά μυστικά».
Στο Αιγαίο, ιδίως μετά τους σεισμούς της Κω και της Λέσβου, υπάρχει μια έντονη σεισμική δραστηριότητα και αυτό είναι φυσικό να προκαλεί ανησυχία σε ειδικούς και κατοίκους των νησιών.
Ετσι, εύλογα τίθεται το ερώτημα αν έχει ξεσπάσει στην Ελλάδα ένας νέος κύκλος σεισμών. «Είναι πολύ νωρίς ακόμη να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα» επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο Ευθύμης Λέκκας. «Εναν μεγάλο κύκλο με ισχυρούς σεισμούς είχαμε τη δεκαετία του ’50, σε Κεφαλονιά, Ζάκυνθο, Βόλο, Σοφάδες και Αμοργό».
Με 50 διεθνείς αποστολές στο ενεργητικό του υπερηφανεύεται ότι είναι ο καθηγητής με τις περισσότερες αποστολές σε όλο τον κόσμο!
Τον Ιανουάριο του 2010 βρέθηκε στην Αϊτή που επλήγη από σεισμό μεγέθους 7,2 βαθμών και τον Απρίλιο του 2015 στο Νεπάλ που χτυπήθηκε από σεισμό μεγέθους 8 βαθμών.
Ο Ευθύμης Λέκκας θυμάται με ιδιαίτερη συγκίνηση αυτούς τους δύο σεισμούς. Γιατί;
Επειδή στην Αϊτή δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του. «Είχαμε 250.000 θανάτους και επιπλέον 10.000 κάθε μέρα από ασθένειες» λέει με συγκίνηση. «Δεν μπορούσα να βλέπω παιδιά που έχασαν τους δικούς τους να βρίσκονται στο έλεος του οποιουδήποτε…».
Και γιατί στο Νεπάλ – με την ισοπεδωμένη πρωτεύουσα, το Κατμαντού – οι άνθρωποι επέδειξαν μια συμπεριφορά που δεν έχει δει πουθενά αλλού στον κόσμο. «Παρά τον θάνατο που είχε σκορπιστεί παντού, οι άνθρωποι έδειχναν ήρεμοι και είχαν μια αυτοκυριαρχία που με εξέπληξε» συμπληρώνει.
Στα 60 του χρόνια, βλέπει την 30χρονη κόρη του να ακολουθεί τα χνάρια του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αυτός όμως ο σοβαρός επιστήμονας… λοξοδρομεί λίγο όταν βρίσκεται σε ανοιχτούς – και χωρίς κίνηση – επαρχιακούς δρόμους. Τι κάνει; Πατάει λίγο παραπάνω το γκάζι του αυτοκινήτου του αφού τρελαίνεται για γρήγορη οδήγηση.
Και είναι από τους πρώτους στην Ελλάδα που έχει ασχοληθεί τόσο πολύ με τα drones. «Ιδίως στους σεισμούς τα drones μάς προσφέρουν τεράστιες επιστημονικές δυνατότητες αφού μπορούμε να κάνουμε λήψεις που μέχρι τώρα δεν μπορούσαμε και να μελετήσουμε έτσι πιο γρήγορα τα ευρήματα. Drones χρησιμοποιήσαμε και στους πρόσφατους σεισμούς στην Ιταλία, αλλά και στη Λέσβο και τώρα στην Κω» προσθέτει.
Οπως επισημαίνει, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να αλλάξει ο σχεδιασμός της διαχείρισης των φυσικών καταστροφών. Και αυτό επειδή η κλιματική αλλαγή ευνοεί πιο ακραία γεγονότα και ευθύνεται για πιο μεγάλες καταστροφές.
«Χρειάζεται μια νέα μεθοδολογία προσέγγισης» υποστηρίζει. «Γι’ αυτό δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Και ο ΟΑΣΠ πρέπει να αναπτυχθεί παραπέρα και να ενισχυθεί το ανθρώπινο δυναμικό».
Βέβαια, πάντα υπάρχει το ερώτημα; Μπορεί σήμερα να γίνει αξιόπιστη και έγκαιρη πρόβλεψη σεισμού; «Οχι» απαντάει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ. «Και αυτό αποτελεί μια παγκόσμια επιστημονική αγωνία».
