Έκθεση φωτογραφίας με στιγμιότυπα από το μεγάλο θέμα της ξενητειάς είναι το σημείο αναφοράς της γιορτής ΑΝΤΑΜΩΜΑ Αποδήμων Ροδίων που συνδιοργανώνεται από τον μορφωτικό και εξωραϊστικό σύλλογο Ασκληπιείου, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Δήμο Ρόδου, στον εξωτερικό χώρο του Πνευματικού Κέντρου, στις 19 Αυγούστου 2017, ώρα έναρξης 19.00.
Το φωτογραφικό υλικό συγκεντρώθηκε από την ευγενική ανταπόκριση και προσφορά του κου Σταύρου Γεωργαλλίδη, ο οποίος ως γνωστόν, διαθέτει πλούσιο υλικό και θεματολογία για το νησί μας, από τον κ. Γιάννη Καραγεωργίου του Φιλίππου, τον κο Μιχάλη Μαννάκη και τον κ. Γιώργο Οικονομίδη. Ο αποχαιρετισμός στο λιμάνι της Ρόδου κυριαρχεί, οι συγγενείς που συνοδεύουν, οι ανακοινώσεις και διαφημίσεις των πλοίων που μεταφέρουν Ρόδιους αποδήμους από τον Πειραιά προς Αυστραλία, Αμερική, Καναδά, τα πρακτορεία, οικογενειακές φωτογραφίες αποχαιρετισμού, γλέντια παραδοσιακά, σπάνιες φωτογραφίες από το χωριό Ασκληπιείο, το πρώτο πλοίο που μετέφερε μετανάστες το 1523 και πολλά άλλα ενδιαφέροντα θέματα.
Το θέμα του μισεμού, η χαρά της αντάμωσης, κυριάρχησαν για δεκαετίες στα χωριά και σε πολλές οικογένειες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το παρακάτω σχετικό κείμενο από την κυρία Βασιλεία Κούρτη-Καζούλλη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Επειδή η μετανάστευση κατείχε σημαίνουσα θέση στην ιστορική εμπειρία των Ελλήνων, στα νεότερα χρόνια συνοδευόταν πάντα με τελετουργίες λύπης κατά τον αποχωρισμό, το μισεμό, και χαράς κατά το αντάμωμα. Κι αυτό γινόταν με διάφορες παραλλαγές σε όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου και σε όλα τα χωριά του νησιού της Ρόδου. Για παράδειγμα, στο χωριό Ασκληπιείο της Ρόδου από τις αρχές του αιώνα μέχρι τη δεκαετία του ‘70:
Στο μισεμό, το βράδυ πριν την αναχώρηση, γινόταν ένα γλέντι και έλεγαν τραγούδια που έμοιαζαν με μοιρολόγια.
Παιδί μου στο ταξίδι σου, θα κάνεις έναν μήνα,
κι ώσπου να ξεμπαρκαριστείς, εγώ θα’μαι στο μνήμα.
Επειδή η επιστροφή του αγαπημένου τους προσώπου δεν ήταν πάντα δεδομένη, ο αποχωρισμός έμοιαζε με θάνατο. Το πρωί κτυπούσαν πένθιμα την καμπάνα της εκκλησίας και όλο το χωριό μαζευόταν στην πλατεία. Έφερναν ματσάκια με λουλούδια για τον ξενιτεμένο και όλη η οικογένεια τον συνόδευε στη «χώρα» (πόλη της Ρόδου). Εκεί, στο λιμάνι (το σημερινό τελωνείο), έβγαζαν την κλασική οικογενειακή φωτογραφία πριν από τον αποχωρισμό. Για πολλές οικογένειες από χωριά, οι μοναδικές οικογενειακές φωτογραφίες τις δεκαετίες του 1950 και 1960 είναι οι φωτογραφίες στο λιμάνι.
Η γιορτή του ανταμώματος ήταν παλιότερα μια αυθόρμητη εκδήλωση χαράς που συνοδευόταν με γλέντια σε καφενεία και σε σπίτια που κρατούσαν πολλές ημέρες. Ο μετανάστης που επέστρεφε κερνούσε όλο το χωριό στα καφενεία και στο σπίτι του. Για ημέρες και εβδομάδες περνούσαν όλοι οι συγγενείς και φίλοι για να τον επισκεφτούν. Τα κεράσματα για τα παιδιά ήταν καραμέλες και στραγάλια και για τους μεγαλύτερους μεζέδες και κρασί. Οι ξενιτεμένοι έφερναν πάντα δώρα για όλους τους συγγενείς – ένα πουκάμισο για τους άνδρες, μια «φούστα» για τις γυναίκες και ρούχα για τα παιδιά, που θα φορούσαν στο πανηγύρι του χωριού. Η χαρά ήταν διάχυτη σε όλο το χωριό. Κάθε καλοκαίρι, όλο το χωριό περίμενε τους ξενιτεμένους για να δουν ποιος θα έρθει αυτή τη φορά.
Όλοι περίμεναν το πανηγύρι του χωριού που γινόταν πάντα τους καλοκαιρινούς μήνες για να ανταμώσουν, να διασκεδάσουν, να χορέψουν και να τραγουδήσουν. Το αντάμωμα διαρκούσε όλη τη διάρκεια της διαμονής τους, μέχρι τη στιγμή της αποχώρησης και τότε ξεκινούσε ο «μισεμός».
Το γλέντι που θα ακολουθήσει εμπλουτίζουν με την παρουσία τους και ευγενική ανταπόκριση, οι πολιτιστικοί σύλλογοι από την Λάρδο, τις Καλυθιές, τα Μάσαρι, Αφάντου, τις Φάνες και το Ασκληπιείο.
Η εκδήλωση είναι ανοιχτή στο κοινό, για την διευκόλυνση δε της μεταφοράς από τη Ρόδο, θα διατεθούν λεωφορεία που θα ξεκινήσουν από τον Άγιο Φραγκίσκο στις 17.30 με κατεύθυνση το Ασκληπιείο.
