Όσα περισσότερα γνωρίζουμε για την οικογένειά μας, την πατρική αλλά και την ευρεία, τόσα μαθαίνουμε για τον εαυτό μας παρατηρώντας και συνδέοντας. Εχοντας τη γνώση από πού προερχόμαστε αποφασίζουνε πώς οι ίδιοι θέλουμε να ζήσουμε. Ορισμένες οικογένειες βιώνουν από ένα ή περισσότερα μέλη οδυνηρές οικογενειακές εμπειρίες και το αναφέρουμε αυτό γιατί περιπτώσεις όπως ο αλκοολισμός, αυτοκτονίες, σεξουαλικές κακοποιήσεις, τζόγος πλήττουν όλα τα μέλη της οικογένειας. Η βαθύτερη κατανόηση των αιτιών που οδήγησαν μία οικογένεια σε τέτοιου είδους συμπεριφορές βοηθά το άτομο να αντιληφθεί τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού και να διαμορφώσει περισσότερο ολοκληρωμένες σχέσεις με τους υπόλοιπους, ή ακόμα και να τον απομακρύνει από αυτήν.
‘Όσοι δεν μπορούν να θυμηθούν το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλαμβάνουν’. Γνωρίζοντας κάποιος την οικογενειακή του κληρονομιά έχει την ελευθερία να αλλάξει και το ίδιο του το μέλλον (όσο δύσκολο και αν ακούγεται αυτό). Η έννοια των οικογενειακών δεσμών είναι βαθιά συνδεδεμένη με την αντίληψη που έχουμε σχετικά με το ποιοι είμαστε. Πολλοί αναρωτιούνται αν οι ιδιοτροπίες τους και οι στάσεις τους είναι κοινές με άλλα μέλη της οικογένειας και τι αυτό μπορεί τελικά να σημαίνει, είναι ευχή είναι κατάρα; Κάποιοι συνδέουν τη σειρά των σημαντικών γεγονότων της ζωής τους με το ποια μέλη ήταν παρόντα, όπως γεννήσεις, γάμους αρρώστιες, απώλειες. Ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, ή σε ποια τοποθεσία κάποιος διαμένει, ή αν είναι ή όχι απομακρυσμένος από τα υπόλοιπα μέλη συναισθηματικά μοιάζει να είναι δύσκολο να ξεφύγει από την –όποια- επίδραση της οικογένειας. Οι οικογενειακές σχέσεις και η επαφή είναι οι πιο σημαντικές αλληλεπιδράσεις στη ζωή μας, αν και πολύ συχνά αδυνατούμε να σχετιστούμε με τα μέλη της δικής μας οικογένειας δυσκολευόμαστε τόσο να βρούμε μία δικλείδα, μία πόρτα που να ανοίγει προς την επικοινωνία. Αμυντικά κάποιοι μπορεί πολύ εύκολα να πουν ‘ότι δεν έχει σημασία για εκείνους η επαφή με τους γονείς ή τα αδέρφια τους, ή ότι δεν έχει σημασία αν τους αγάπησαν ή αν αγαπήθηκαν’, λεκτικά άλλα μπορούν να ειπωθούν από εκείνα που τελικά ισχύουν και έχουν σημασία.
Η οικογένεια καταγωγής κάποια στιγμή θα επιστρέψει για να καταδιώξει τα μέλη της στις προσωπικές τους σχέσεις, στις/στους συζύγους, στα παιδιά τους ακόμα και στην εργασία τους. Πίσω από τα ιδιαίτερα ή ιδιόμορφα χαρακτηριστικά κάθε οικογένειας βρίσκονται κάποια πρότυπα που διαπερνούν κάθε πολιτισμικό και χρονικό όριο. Στην εξέλιξη του χρόνου μπορεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικογενειακής δομής και των ρόλων να μεταβάλλονται με δραματικό ρυθμό, οι ουσιαστικοί τρόποι με τους οποίους έχουν μάθει να σχετίζονται τα μέλη παραμένουν ίδιοι και αξεπέραστοι.
Άνθρωποι που δεν διατηρούν επαφή με τους γονείς τους βιώνουν μία ιδιαίτερα έντονη –και επίπονη- εμπειρία, βαθιά μέσα τους δεν υπάρχει τίποτα πιο ευεργετικό από την ίδια τους την ανάγκη για επαφή μαζί τους. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τις αδελφικές σχέσεις. Αδέλφια που δεν μιλούν μεταξύ τους για πολλά χρόνια βιώνουν μέσα τους μία βαθιά απώλεια και θλίψη.
Τα αδέρφια σχεδόν ποτέ δεν μοιάζουν μεταξύ τους και αυτό γιατί έχει σημασία σε τι φάση ζωής βρισκόταν ο γονιός που έφερε στη ζωή το εκάστοτε παιδί, ακόμα και τα τρία ή πέντε χρόνια διαφορά έχουν μεγάλη σημασία στην προσωπική ιστορία αυτού του παιδιού. Κάποιοι λένε ότι το πρώτο παιδί γεννήθηκε από πολύ αγάπη και έρωτα των γονιών, ενώ το δεύτερο από ανάγκη ή συμπλήρωση παρέας για το πρώτο……
Αρκετοί άνθρωποι αναφέρουν δημιουργώντας τη δική τους πυρηνική οικογένεια ότι δεν θέλουν να επαναλάβουν τα λάθη και τα προβλήματα που οι ίδιοι βίωσαν στην οικογένεια καταγωγής τους και όμως με ένα παράδοξο τρόπο επαναλαμβάνουν ακριβώς αυτό που βίωσαν και τους ήταν οικείο. Ακόμα και άνθρωποι που αποδυκνείουν εξαιρετικές ικανότητες σε κάποιους διαφορετικούς τομείς απ’ ότι άλλα μέλη της πατρικής τους οικογένειας, μπορεί να κλείνουν τα μάτια τους στους νέους τρόπους αντίληψης της οικογένειας, να χάνουν στοιχεία της αντικειμενικότητάς τους όταν επιστρέφουν στο πατρικό τους καταφύγιο.
