Συνέντευξη στο Bloomberg έδωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2021. Μιλώντας από τη Νέα Υόρκη, στους δημοσιογράφους Tom Keene και Lisa Abramowicz, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα από αμερικάνικες και ευρωπαϊκές εταιρείες».
Σχετικά με τη φετινή πορεία του τουρισμού, ο Πρωθυπουργός δήλωσε πως «καταφέρνουμε να αναβαθμίσουμε το προϊόν μας. Έτσι, αυτή τη χρονιά, είχαμε μεγαλύτερη κατά κεφαλή δαπάνη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Είχαμε μια πολύ καλή τουριστική περίοδο, πολύ καλύτερη από ό,τι προβλέπαμε. Αναμένω πώς καλώς εχόντων των πραγμάτων, του χρόνου δεν θα μας ανησυχεί τόσο πολύ όσο σήμερα το ζήτημα του Covid. Επομένως, αναμένω ότι το 2022 θα είναι το έτος που ο ελληνικός τουρισμός θα εκτοξευτεί».
Απαντώντας στην επισήμανση ότι υπάρχει πίεση από την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη, ο Πρωθυπουργός σημείωσε: «έχουμε δεσμευτεί να στηρίξουμε τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Το κάνουμε παρέχοντας κρατική χρηματοδότηση αλλά και ενθαρρύνοντας του παρόχους ενέργειας να απορροφήσουν μέρος του κόστους. Αναμένουμε πως δεν θα δούμε σημαντική αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος τους επόμενους 3 με 6 μήνες. Επίσης, υποβάλαμε πρόταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση σε κάτι που θεωρούμε βραχυπρόθεσμο φαινόμενο. Πρόκειται για πραγματικό πρόβλημα για την Ευρώπη και νομίζω πως απαιτείται μια ευρωπαϊκή αντίδραση που θα πηγαίνει πέραν και όσων κάνουν τα μεμονωμένα τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στη συνεισφορά της Ελλάδας στην επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030: «Αρχικά, κλείνουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Είπαμε αρχικά πως θα μπορούσαμε το κάνουμε μέχρι το 2028. Θεωρώ πως θα είναι εφικτό να υλοποιήσουμε τον στόχο μας μέχρι το 2025», τόνισε.
Ο Πρωθυπουργός δήλωσε «ισχυρός υποστηρικτής της ιδέας μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, γιατί υπάρχουν θέματα ιδίως στην περιοχή μας, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στη Σαχάρα όπου η Ευρώπη χρειάζεται παρουσία. Και αν η Ευρώπη γίνει ισχυρότερη στρατιωτικά, αν συνεργαστούμε περισσότερο, νομίζω ότι αυτό είναι προς όφελος της Συμμαχίας και προς όφελος του ΝΑΤΟ».
Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Πρωθυπουργός σημείωσε πως «είχαμε μεγάλες εντάσεις πέρυσι. Η κατάσταση είναι καλύτερη φέτος. Πάντα ήμουν πολύ ανοιχτός και ειλικρινής σε ό,τι αφορά τη σχέση μας με την Τουρκία. Έχουμε περίπλοκα ζητήματα, πολύ δύσκολα νομικά θέματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Υπάρχει μόνο ένα πλαίσιο. Και αυτό είναι η πιστή εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου».
Για το πως θα αντιδράσει η Ελλάδα μπροστά στο ενδεχόμενο ενός νέου μεταναστευτικού κύματος στα σύνορά της λόγω Αφγανιστάν, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε: «Νομίζω ότι το ρίσκο είναι μικρότερο αυτή τη χρονιά σε σχέση με το 2015. Έχω δεσμευτεί και είμαι απολύτως σαφής ότι θα προστατέψουμε τα σύνορά μας».
«Αν δείτε τις ροές, έχουν μειωθεί κατά 90% σε σύγκριση με το 2019» υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Πρωθυπουργού σε ανεπίσημη μετάφραση από αγγλικά
Tom Keene: Συγχαρητήρια, αρχικά σε εσάς και σε όσους είναι μέρος της ελληνικής πολιτικής σκηνής, ακόμα και στην αντιπολίτευση, για αυτή την απολύτως εντυπωσιακή ανάκαμψη της Ελλάδας. Τι σκεφτήκατε όταν η χώρα βρέθηκε στο χειρότερο σημείο αυτής της οικονομικής καταστροφής; Τι σκεφτήκατε για να βοηθήσετε τη χώρα να ανακάμψει όπως τελικά συνέβη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αναλάβαμε την εξουσία τον Ιούλιο του 2019 με ξεκάθαρη εντολή να οδηγήσουμε ξανά την οικονομία στην ανάπτυξη. Η χώρα μας επλήγη από την πανδημία αλλά καταφέραμε να εφαρμόσουμε πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις και αξιοποιήσαμε τα όποια δημοσιονομικά περιθώρια είχαμε για να στηρίξουμε την πραγματική οικονομία. Τα πρόσφατα δεδομένα είναι πραγματικά ενθαρρυντικά. Η οικονομία κατέγραψε ανάπτυξη της τάξης του 16,2% το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Αναθεωρήσαμε προς τα πάνω την πρόβλεψη για την ανάπτυξη στο 5,9% και η νέα αυτή πρόβλεψη αυτή μπορεί να είναι απαισιόδοξη για το 2021. Βλέπουμε μεγάλο ενδιαφέρον για άμεσες ξένες επενδύσεις από αμερικάνικες εταιρείες, από ευρωπαϊκές εταιρείες. Έχουμε πετύχει σημαντική πρόοδο στην ψηφιοποίηση του κράτους. Έχουμε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο πράσινης μετάβασης και συνολικά πιστεύω πως το κλίμα στη χώρα, ύστερα από δέκα χρόνια κρίσης, έχει αλλάξει σημαντικά.
Tom Keene: Θα ήθελα να επισημάνω πως το ελληνικό ΑΕΠ κινήθηκε θετικά καθώς όλοι -εκτός από τον John Farrow κι εμένα από την ομάδα της εκπομπής Bloomberg Surveillance- επισκέφθηκαν την Ελλάδα τους τελευταίους έξι μήνες. Θέλω να το ξεκαθαρίσω αυτό…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ένας λόγος ακόμη λοιπόν για να επισκεφθείτε την Ελλάδα και να διαπιστώσετε ο ίδιος όσα πραγματικά συμβαίνουν.
Tom Keene: Ο κόσμος μιλάει για την κλιματική αλλαγή. Είδαμε πυρκαγιές στα δάση της Αμερικής που απέχουν πολύ από την Ελλάδα, αλλά και πυρκαγιές στη χώρα σας που σημειώθηκαν πρόσφατα, σε απόσταση μόλις 20 με 30 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Βιώσατε θερμοκρασίες-ρεκόρ. Τι χρειάζεστε από την Ευρώπη; Τι χρειάζεστε από τους παγκόσμιους ηγέτες για να ξεκινήσετε τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, το φαινόμενο είναι ήδη εδώ. Δεν χρησιμοποιώ πια τον όρο κλιματική αλλαγή. Μιλάω πια για πραγματική κλιματική κρίση.
Tom Keene: Αλλά και το ζήτημα της ενέργειας που εντάσσεται σε όλο αυτό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η κλιματική κρίση πλήττει τη Μεσόγειο σε πολύ σημαντικό βαθμό. Έχουμε θέσει σε εφαρμογή ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο που στοχεύει στην απαλλαγή από εκπομπές άνθρακα πολύ σύντομα. Η Ευρώπη είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας. Όπως γνωρίζετε έχουμε δεσμευτεί να γίνουμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050, και να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030. Τι κάνουμε εμείς στην Ελλάδα; Αρχικά, κλείνουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Είπαμε αρχικά πως θα μπορούσαμε το κάνουμε μέχρι το 2028. Θεωρώ πως θα είναι εφικτό να υλοποιήσουμε τον στόχο μας μέχρι το 2025. Επομένως, συνεισφέρουμε σημαντικά στην απαλλαγή από εκπομπές άνθρακα, αλλάζοντας το ενεργειακό μας μείγμα. Προφανώς, προσθέτουμε διαρκώς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα θα βασιστούμε στο φυσικό αέριο. Εκσυγχρονίζουμε ενεργειακά και τα κτίριά μας με πολύ γρήγορο ρυθμό. Θέτουμε σε εφαρμογή ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο που έχει στόχο να ενθαρρύνει τους πολίτες να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα και όλα αυτά υποστηρίζονται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Όπως γνωρίζετε συμφωνήσαμε τον προηγούμενο Ιούλιο σε ένα πακέτο που το ονομάσαμε Next Generation EU. Μιλάμε για 32 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια που θα διατεθούν στην Ελλάδα τα επόμενα έξι χρόνια. Ένα σημαντικό ποσοστό αυτών θα διοχετευθεί σε project πράσινων επενδύσεων.
Lisa Abramowicz: Πολλά από αυτά που λέτε κ. Πρωθυπουργέ είναι εξαιρετικά σημαντικά. Ωστόσο, υπάρχει μια πιεστική, άμεση ανησυχία που σχετίζεται με την αύξηση στις τιμές αερίου σε όλη την Ευρώπη. Τι θα θέλατε να δείτε από κάποιους από τους εταίρους σας, κάποια από τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση της πίεσης που ασκεί η αύξηση τιμών που φαίνεται να έχει ολοένα ανοδική πορεία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς Lisa, έχουμε δεσμευτεί να στηρίξουμε τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Το κάνουμε παρέχοντας κρατική χρηματοδότηση αλλά και ενθαρρύνοντας του παρόχους ενέργειας να απορροφήσουν μέρος του κόστους. Αναμένουμε πως δεν θα δούμε σημαντική αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος τους επόμενους 3 με 6 μήνες. Επίσης, υποβάλαμε πρόταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο να βρεθεί μια ευρωπαϊκή λύση σε κάτι που θεωρούμε βραχυπρόθεσμο φαινόμενο. Πρόκειται για πραγματικό πρόβλημα για την Ευρώπη και νομίζω πως απαιτείται μια ευρωπαϊκή αντίδραση που θα πηγαίνει πέραν και όσων κάνουν τα μεμονωμένα τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο.
Lisa Abramowicz: Κύριε Πρωθυπουργέ, όπως ανέφερε και ο Tom, ήμουν ένα από τα άτομα που στήριξαν την ελληνική οικονομία καθώς και εγώ επισκέφθηκα την Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι. Ήταν φανταστικά. Επίσης παρατήρησα ότι έκλεισε, σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, λίγο αργότερα καθώς τα κρούσματα αυξήθηκαν. Πόσο σας απασχολεί αυτή η προσπάθεια αναζωογόνησης της βιομηχανίας του τουρισμού, καθώς μαγαζιά κλείνουν και πολλές υποδομές αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα λόγω της παρατεταμένης περιόδου χωρίς τουρίστες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς Lisa να επισημάνω πως όντως στηρίξαμε τον τομέα του τουρισμού και καταφέραμε να προστατεύσουμε τις θέσεις εργασίας. Και όχι μόνο αυτό. Αν δει κανείς τα ποσοστά ανεργίας, θα διαπιστώσει πως τα πήγαμε καλύτερα φέτος σε σχέση με πέρυσι. Είχαμε μια πολύ καλή τουριστική περίοδο, πολύ καλύτερη από ό,τι προβλέπαμε. Όπως ίσως να γνωρίζετε η Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2021 πρωτοστάτησε για να θεσπιστεί το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό, το οποίο έκανε πολύ πιο εύκολες τις μετακινήσεις στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι. Μας ενθαρρύνει πολύ η επίδοση της τουριστικής μας βιομηχανίας. Πιστεύω ότι καταφέρνουμε να αναβαθμίσουμε το προϊόν μας. Ετσι, αυτή τη χρονιά, είχαμε μεγαλύτερη κατά κεφαλή δαπάνη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Αυτή ήταν και η πρόθεσή μας. Και βέβαια έχουμε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για να διασφαλίσουμε ότι ο τουρισμός μας θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με τρόπο βιώσιμο. Έχουμε ιδιαίτερα ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως γνωρίζετε, στην Ελλάδα, κυρίως τα νησιά μας. Θα πρέπει να τα προστατεύσουμε. Θα πρέπει να τα μετατρέψουμε σε “πράσινα νησιά” με πολύ, πολύ γρήγορο ρυθμό. Στο τέλος της ημέρας, οι τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα θέλουν μια μοναδική εμπειρία και τους ενδιαφέρει το ζήτημα του βιώσιμου τουρισμού. Με ενθαρρύνουν πραγματικά όσα πετύχαμε αυτό το καλοκαίρι. Αναμένω πως καλώς εχόντων των πραγμάτων του χρόνου δεν θα μας ανησυχεί τόσο πολύ όσο σήμερα το ζήτημα του Covid. Επομένως, αναμένω ότι το 2022 θα είναι το έτος που ο ελληνικός τουρισμός θα εκτοξευτεί.
Tom Keene: Είμαι ο “κακός” Αμερικάνος εδώ. Λυπάμαι για αυτό… Όλες οι γνώσεις ελληνικών που έχω προέρχονται από τη Μαρία Λόη και το περίφημο εστιατόριο της στην 58η Οδό. Και η Μαρία επανέρχεται διαρκώς στην ένταση με την Τουρκία. Τι συμβαίνει με αυτό; Γνωρίζω ότι εσείς και η κυβέρνησή σας ασχολείστε με το μοναδικό πείραμα της Τουρκίας, όχι ακριβώς με την υποτίμηση, αλλά με μια πολύ πιο αδύναμη τούρκικη λίρα σήμερα. Πώς είναι σήμερα τα πράγματα στη σχέση σας με τον Πρόεδρο Ερντογάν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν ήταν πάντοτε εύκολα, όπως φαντάζεστε. Είχαμε μεγάλες εντάσεις πέρυσι. Η κατάσταση είναι καλύτερη φέτος. Πάντα ήμουν πολύ ανοιχτός και ειλικρινής σε ό,τι αφορά την σχέση μας με την Τουρκία. Έχουμε περίπλοκα ζητήματα, πολύ δύσκολα νομικά θέματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Υπάρχει μόνο ένα πλαίσιο. Και αυτό είναι η πιστή εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Είχαμε αντίστοιχα προβλήματα με την Ιταλία. Είχαμε αντίστοιχα προβλήματα με την Αίγυπτο. Και υπογράψαμε συμφωνίες οριοθέτησης και με τις δύο χώρες αφού όλοι κάναμε τους απαραίτητους συμβιβασμούς.
Επομένως δείχνουμε στην Τουρκία πως υπάρχει τρόπος να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγουμε σε μια επιθετική ρητορική ή σε αχρείαστη ένταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Και βέβαια, μπορούμε επίσης, και πρέπει να συνεργαστούμε με την Τουρκία στο θέμα της μετανάστευσης. Νομίζω πως αυτό που δεν θα ανεχτεί η Ευρώπη είναι η επανάληψη των όσων είδαμε το 2015. Την ανεξέλεγκτη μεταναστευτική πίεση.
Tom Keene: Βλέπετε ρίσκο από το Αφγανιστάν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι το ρίσκο είναι μικρότερο αυτή τη χρονιά σε σχέση με το 2015. Έχω δεσμευτεί και είμαι απολύτως σαφής ότι θα προστατέψουμε τα σύνορά μας. Το κάνουμε με μεγάλο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σώζουμε ανθρώπους στην θάλασσα κάθε μέρα. Παρέχουμε το καθεστώς πρόσφυγα σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που κάνουν την Ελλάδα μόνιμο σπίτι τους. Ταυτόχρονα, στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όλους. Θέλουμε να σπάσουμε τα δίκτυα των λαθρεμπόρων στο Αιγαίο. Το έχουμε κάνει με επιτυχία, αν δείτε τις ροές, έχουν μειωθεί κατά 90% σε σύγκριση με το 2019.
Και θέλουμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος και να σιγουρευτούμε ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μείνουν πιο κοντά στο Αφγανιστάν και δεν θα μετακινηθούν στο Ιράν, την Τουρκία και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Lisa Abramowicz: Από την δική σας πλευρά, πιστεύετε ότι ο πρόεδρος Biden είναι σημαντικά διαφορετικός σε σχέση με τον πρόεδρο Trump όσον αφορά τις ενέργειές του, σε σχέση με την ΕΕ, το Αφγανιστάν, την Τουρκία και πώς όλο αυτό σας επηρεάζει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Υπάρχουν κάποια σημαντικά ζητήματα πολιτικής και ως προς αυτά πραγματικά το βλέμμα μας είναι στραμμένο στις ΗΠΑ για ζητήματα ηγεσίας. Φυσικά η κλιματική αλλαγή είναι ένα από αυτά. Θα συναντηθούμε στη Γλασκώβη σε 5 εβδομάδες και είναι καιρός να μετακινηθούμε από την ωραία ρητορική, που είναι πάντα παρούσα εδώ στα Ηνωμένα Έθνη, σε συντονισμένες δράσεις. Εμείς ως Ελλάδα, μια μεσαίου μεγέθους χώρα, προσπαθούμε να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί. Και φυσικά, πάντοτε συνεργαζόμαστε με τις ΗΠΑ ώστε να ενισχύσουμε την διατλαντική συμμαχία. Την ίδια στιγμή, πάντα ήμουν ισχυρός υποστηρικτής της ιδέας μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, γιατί υπάρχουν θέματα ιδίως στην περιοχή μας , στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Μέση Ανατολή, στη Σαχάρα όπου η Ευρώπη χρειάζεται παρουσία. Και αν η Ευρώπη γίνει ισχυρότερη στρατιωτικά, αν συνεργαστούμε περισσότερο, νομίζω ότι αυτό είναι προς όφελος της Συμμαχίας και προς όφελος του ΝΑΤΟ.
Tom Keene: Θέλω να σας πω κάτι με απέραντο σεβασμό στον πατέρα σας και την Ελλάδα μιας άλλης εποχής. Είστε ο μόνος που μπορώ να το πω αυτό: Τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι πολύ δύσκολο. Και όταν συναντάμε ανθρώπους, κυρίως παιδιά, ασυνόδευτα ανήλικα, είναι σοκαριστικό όταν ακούμε τις ιστορίες τους και μπορώ να σας πω…
Tom Keene: Ήσασταν ένα από αυτά τα παιδιά…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, εμείς αναγκαστήκαμε να φύγουμε αλλά δεν ήταν η ίδια κατάσταση…
Tom Keene: Ασφαλώς
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έπρεπε να φύγουμε από την χούντα το 1968 και ζήσαμε στο Παρίσι. Αλλά δεν υπάρχει καμία σύγκριση μεταξύ αυτού και των ιστοριών που ακούμε σήμερα. Και αυτό που κάναμε πραγματικά με επιτυχία, Tom, ήταν να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα των ασυνόδευτων ανήλικων. Όταν αναλάβαμε την εξουσία, υπήρχε μια σοκαριστική πραγματικότητα. Αυτά τα παιδιά, αυτοί οι έφηβοι διέμεναν σε αυτές τις δομές, εντελώς ευάλωτοι. Έχουμε αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα. Δεν υπάρχει ούτε ένα ασυνόδευτο παιδί σε δομή. Είναι όλα σε μέρη που μπορούν να αισθανθούν ασφάλεια, να προοδεύσουν. Και μπορώ να σας πω ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία είναι παραδοσιακά ανοιχτή στους πρόσφυγες. Και ξέρετε κάτι; Υπάρχει μια σημαντική ιστορία επιτυχίας. Αν μιλήσουμε για το ΝBA, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, είναι Έλληνας, με καταγωγή από τη Νιγηρία. Είναι αλήθεια. Είναι πραγματικά Έλληνας. Πουλούσε CD στους δρόμους και είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενσωμάτωσης.
