Κάλλας και Ζελένσκι ζητούν πόλεμο μέχρι τέλους! «Πίεση στη Ρωσία και κυρώσεις»
Στην εποχή μας, όπου η τεχνολογία μετρά τα πάντα με δορυφόρους και αισθητήρες, είναι δύσκολο να φανταστούμε πως πριν από 2.200 χρόνια, ένας Έλληνας λόγιος κατάφερε να υπολογίσει με απλή γεωμετρία την περιφέρεια της Γης, με αξιοσημείωτη ακρίβεια. Το όνομά του: Ερατοσθένης ο Κυρηναίος. Και το επίτευγμά του, ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα της ανθρώπινης διανόησης.
📍 Ποιος ήταν ο Ερατοσθένης;
Ο Ερατοσθένης γεννήθηκε στην Κυρήνη της Βόρειας Αφρικής (σημερινή Λιβύη) το 276 π.Χ. και έζησε στην Αλεξάνδρεια, την πνευματική μητρόπολη του ελληνιστικού κόσμου. Φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος, γεωγράφος, ποιητής και… βιβλιοθηκάριος! Μάλιστα, διετέλεσε επικεφαλής της περίφημης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, της μεγαλύτερης δεξαμενής γνώσης της αρχαιότητας.
Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη “γεωγραφία” με την έννοια που γνωρίζουμε σήμερα. Τον αποκαλούσαν «Βήτα», επειδή οι φθονεροί της εποχής του έλεγαν πως ήταν «δεύτερος σε όλα». Κι όμως, αυτή η “δεύτερη θέση” τον ανέδειξε σε πρωτοπόρο του πνεύματος.
🧮 Το πείραμα που τάραξε τον κόσμο
Στις 19 Ιουνίου, κάποια χρονιά γύρω στο 240 π.Χ., ο Ερατοσθένης έκανε κάτι φαινομενικά απλό, μα στην ουσία επαναστατικό: μέτρησε την περιφέρεια της Γης. Χωρίς δορυφόρους, GPS ή τηλεσκόπια. Χρησιμοποίησε μόνο:
- ένα ραβδί,
- δύο πόλεις (την Αλεξάνδρεια και τη Συήνη, σημερινό Ασουάν στην Αίγυπτο),
- και τη σκιά του Ήλιου στο θερινό ηλιοστάσιο.
Γνώριζε ότι στη Συήνη, στις 12 το μεσημέρι της 21ης Ιουνίου, ο ήλιος έπεφτε κάθετα και οι στύλοι δεν έριχναν σκιά. Την ίδια στιγμή, στην Αλεξάνδρεια, η σκιά έδινε γωνία 7,2 μοιρών — δηλαδή το 1/50 του κύκλου. Συμπεραίνει λοιπόν πως η απόσταση ανάμεσα στις δύο πόλεις είναι το 1/50 της περιφέρειας της Γης.
Υπολογίζοντας την απόσταση σε 5.000 στάδια (περίπου 800 χλμ), καταλήγει ότι η Γη έχει περίμετρο 250.000 στάδια — δηλαδή 39.375 χιλιόμετρα. Η σημερινή μέτρηση είναι 40.075 χλμ. Η απόκλιση είναι λιγότερη από 2%. Με ραβδί και σκιά!
🧠 Ένας εγκέφαλος πολυδιάστατος
Ο Ερατοσθένης δεν ήταν μόνο γεωμέτρης. Δημιούργησε έναν κατάλογο με 675 αστέρες, κατέγραψε τις κλίσεις του ζωδιακού κύκλου, μελέτησε την προκατάληψη στις εκλογές των Ολυμπιακών Αγώνων, και δημιούργησε μια παγκόσμια χαρτογράφηση, την πρώτη του είδους της. Ήταν επίσης φιλόλογος, ποιητής και κριτικός της αρχαίας τραγωδίας.
Πέθανε περίπου το 194 π.Χ. τυφλός και βαθύτατα θλιμμένος που δεν μπορούσε πια να μελετήσει τον ουρανό. Λέγεται πως αυτοκτόνησε με απεργία πείνας.
🏛️ Η παρακαταθήκη του στην Ελλάδα του σήμερα
Ο Ερατοσθένης είναι ένας από τους λόγους που το ελληνικό πνεύμα έγινε φάρος για την ανθρωπότητα. Δείχνει πως η γνώση δεν χρειάζεται τεχνολογία, αλλά παρατήρηση, σκέψη και πίστη στην ανθρώπινη διάνοια. Η σημερινή Ελλάδα, με όλα της τα προβλήματα, οφείλει να ξαναδεί τέτοιες μορφές. Όχι ως ξεχασμένες φιγούρες σχολικών βιβλίων, αλλά ως πρότυπα δημιουργικής ανησυχίας, ερευνητικού πάθους και επιστημονικής αξιοπρέπειας.
✍️ Επίλογος
Ο Ερατοσθένης απέδειξε ότι με ένα ραβδί μπορείς να “μετρήσεις” το άπειρο, αρκεί να βλέπεις καθαρά — όχι μόνο τον ήλιο, αλλά και το νόημα που φωτίζει τον κόσμο. Στη σημερινή εποχή της αβεβαιότητας και της σύγχυσης, η φωνή της ελληνικής σκέψης του Ερατοσθένη είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
